Εδώ και 20 χρόνια πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις για την ανάπτυξη μιας νέας τεχνολογίας, με στόχο την κατασκευή ενός Διεθνούς Θερμοπυρηνικού Πειραματικού Αντιδραστήρα.
Οι επιστήμονες που υποστηρίζουν τη νέα τεχνολογία θεωρούν ότι η θερμοπυρηνική σύντηξη μπορεί να επιτευχθεί και ότι η κατασκευή του Διεθνούς Θερμοπυρηνικού Πειραματικού Αντιδραστήρα, που πρόκειται να ξεκινήσει στο Κανταρές της Γαλλίας το 2008, θα είναι πραγματικά το πρώτο βήμα για την παραγωγή απεριόριστης καθαρής και φθηνής ενέργειας για τον πλανήτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι έρευνες για τη θερμοπυρηνική σύντηξη ξεκίνησαν πριν από 30 χρόνια και ακριβώς δύο δεκαετίες πίσω, ο Μ. Γκορμπατσώφ πρότεινε αρχικά στο Μιτεράν και στη συνέχεια στο Ρίγκαν να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός Διεθνούς Θερμοπυρηνικού Πειραματικού Αντιδραστήρα (ITER).
Η συμφωνία για την κατασκευή του υπεγράφη τελικά στις 22 Νοεμβρίου 2006 στο Παρίσι, ύστερα από μακροχρόνιες διπλωματικές διαβουλεύσεις.
Ο κ. Αχιλλέας Μητσός, πρώην γενικός διευθυντής Έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βασικός διαπραγματευτής της για τον ITER επισημαίνει: «Στην αρχή του 2001 συμμετείχαν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ρωσία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είχαν αποχωρήσει από το σχέδιο, αλλά όταν έμαθαν ότι θα συμμετέχει η Κίνα, ξανάδωσαν συμμετοχή».
«Το 2002 τέθηκαν στο τραπέζι δύο βασικά ζητήματα: Πού θα κατασκευαζόταν ο ITER, και ποια θα ήταν η οικονομική συνεισφορά των μελών. Η Ιαπωνία έσπευσε με την πρότασή της για την τοποθεσία κατασκευής του ITER στην περιοχή Ροκασομούρα, ενώ η Ε.Ε. είχε αρχικά δύο προτάσεις: μία στη Γαλλία και μία στην Ισπανία», συνεχίζει ο ίδιος.
Η πρώτη δύσκολη αποστολή του Αχιλλέα Μητσού, ως διαπραγματευτή, ήταν να βρεθεί η λύση στο εσωτερικό της Ε.Ε., ώστε να υπάρξει μία πρόταση κοινής αποδοχής.
«Καταλήξαμε να προτείνουμε ως τοποθεσία κατασκευής του αντιδραστήρα το Κανταρές στη Γαλλία, αλλά ο ευρωπαϊκός οργανισμός που θα διαχειρίζεται τον ITER να βρίσκεται στην Βαρκελώνη, όπως και έγινε», τονίζει ο ίδιος.
Το 2002 η Ευρώπη, η Ρωσία και η Κίνα συντάσσονταν, ενώ οι Η.Π.Α. εκδήλωναν την προτίμησή τους για την Ιαπωνία - το ίδιο έκανε και η Νότια Κορέα.
Μία από τις πλέον κρίσιμες φάσεις των διαπραγματεύσεων ήταν η συνάντηση των εκπροσώπων των συμμετεχόντων στην Ουάσιγκτον το Δεκέμβριο του 2003. «Τότε είχα ακούσει την Κοντολίζα Ράις να λέει "Ποτέ στην Ευρώπη". Προτάξαμε τους γεωπολιτικούς λόγους, για τους οποίους θεωρούσαμε ότι το Κανταρές είναι καλύτερη τοποθεσία από το Ροκασομούρα και γιατί η ευρωπαϊκή και ρωσική επένδυση στον τομέα αυτόν είναι μεγαλύτερη εγγύηση».
Οι Η.Π.Α. δήλωναν προκλητικά στην Ε.Ε. την αντίθεσή τους: Στο κεντρικό τραπέζι του γεύματος που ακολούθησε τη συνάντηση δεν υπήρχε θέση για τον Ευρωπαίο επίτροπο.
Η επόμενη κρίσιμη φάση ήταν οι εκλογές των Η.Π.Α. το Νοέμβριο του 2004. Τότε υπήρχε το κλίμα ότι η Αμερική είναι απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο.
Και η Ευρώπη έκανε δύο «χειρουργικές» κινήσεις: «Προτάξαμε την ανάγκη της ευρύτερης προσέγγισης της έρευνας, επισημαίνοντας ότι δεν είναι μόνο ο ITER που πρέπει να κατασκευαστεί, αλλά και το ινστιτούτο, όπου θα πραγματοποιηθούν οι έρευνες για τα υλικά που θα αντέχουν στις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες για τη θερμοπυρηνική σύντηξη. Και προτείναμε το συγκεκριμένο ερευνητικό κέντρο να κατασκευαστεί στην τοποθεσία του "χαμένου". Η δεύτερη κίνηση που κάναμε ήταν να προβάλλουμε το πραγματικό ενδιαφέρον της Ινδίας και της Βραζιλίας, που ήθελαν πλέον να συμμετάσχουν στο ITER, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορούμε να προχωρήσουμε και μόνοι μας» επισημαίνει ο κ. Μητσός.
Οι διαπραγματεύσεις μπήκαν στην τελική τους πορεία για το Κανταρές στα τέλη του 2004, όταν και άρχισε η συζήτηση μεταξύ Ε.Ε. - Ιαπωνίας για αυτά που θα εισπράξει ο χαμένος.
«Καταλάβαμε ότι o ITER θα κατασκευαζόταν στο Κανταρές, όταν οι Γιαπωνέζοι επέμεναν επιτακτικά ο γενικός διευθυντής του αντιδραστήρα να είναι από τη χώρα που θα χάσει, στις αρχές του 2005».
«Η πρώτη γενιά θερμοπυρηνικών αντιδραστήρων θα παράγει μικρές ποσότητες τοξικού τριτίου. Αν όλα πάνε καλά με το πείραμα, η δεύτερη γενιά των θερμοπυρηνικών αντιδραστήρων, η οποία θα κάνει την εμφάνισή της στα τέλη του 21ου αιώνα, θα είναι αυτή που πραγματικά θα δώσει λύση στο ενεργειακό πρόβλημα της ανθρωπότητας», λέει ο κ. Μητσός.
Οι υποστηρικτές αυτής της τεχνολογίας επισημαίνουν ότι «στην περίπτωση που το πείραμα πετύχει, με το λίθιο που περιέχει η μπαταρία ενός κινητού και το υδρογόνο που μπορεί να εξαχθεί από μία μπανιέρα γεμάτη με νερό, θα καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες μιας οικογένειας για τουλάχιστον 30 χρόνια».
Ο δρ. Αναστάσιος Γιούτσος, εκπρόσωπος του Εθνικού Προγράμματος Ελεγχόμενης Θερμοπυρηνικής Σύντηξης και διευθυντής του Ινστιτούτου Πυρηνικής Τεχνολογίας - Ακτινοπροστασίας στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», επισημαίνει ότι η συμφωνία για τον ITER είναι εξαιρετικά σημαντική, όμως υπάρχει πολύς δρόμος να διανυθεί ακόμη και ήδη οι αντιδράσεις και οι αντιρρήσεις των οικολόγων για το εγχείρημα είναι μεγάλες.
«Δεν έχουμε λύσει ακόμα βασικά προβλήματα: ένα φλέγον ζήτημα είναι τα υλικά που θα βρίσκονται σε απόσταση ενάμισι μέτρου από το πλάσμα του αντιδραστήρα, όπου η θερμοκρασία θα φτάνει τους 100 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Υλικά που να αντέχουν σε αυτή τη θερμοκρασία δεν έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής», λέει ο κ. Γιούτσος.
Ωστόσο, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κλιματικές αλλαγές, χρειάζεται να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 80% έως το 2050.
Οι πιο αισιόδοξοι υπέρμαχοι της πυρηνικής σύντηξης προβλέπουν ότι ο πρώτος αντιδραστήρας σύντηξης θα παρέχει ηλεκτρικό ρεύμα στο δίκτυο το 2050, επισημαίνει στην ανακοίνωσή της η Greenpeace.
Και συνεχίζει : H χρηματοδότηση αυτού του αβέβαιου πειράματος δεσμεύει χρήματα από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την Εξοικονόμηση Ενέργειας, οι οποίες αποτελούν τις πραγματικές λύσεις στο πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών και της ενεργειακής αυτάρκειας.
Σχετικά με το επιχείρημα ότι η πυρηνική σύντηξη θα δώσει τέλος στις συγκρούσεις για τον έλεγχο των περιορισμένων κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων, η Greenpeace τονίζει από την πλευρά της ότι : «Η πυρηνική σύντηξη χρησιμοποιήθηκε πρώτα για στρατιωτικούς σκοπούς. Η πυρηνική σύντηξη, -αν λειτουργήσει ποτέ- θα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα διαχείρισης αποβλήτων, ενώ θα παράγει ραδιενεργά στοιχεία, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή πυρηνικού οπλοστασίου.»
Ωστόσο υπάρχουν και οικολόγοι που υπερασπίζονται την πυρηνική ενέργεια.
«Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να υιοθετήσει την πυρηνική ενέργεια, για να περιορίσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Σε άλλες χώρες με μεγαλύτερη σεισμικότητα, όπως η Ιαπωνία, όπου έχουν έναν μεσαίου μεγέθους σεισμό την εβδομάδα, λειτουργούν τουλάχιστον 50 πυρηνικά εργοστάσια, χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα», υποστηρίζουν.
Πρόκειται για την οργάνωση με το όνομα «Οικολόγοι υπέρ της πυρηνικής ενέργειας», με πρόεδρο το Μπρούνο Κόμπι, ο οποίος τονίζει ότι όσο μεγάλη ηλιοφάνεια και αν έχουμε στην Ελλάδα, όσα Μπωφόρ και αν φυσάνε, οι ήπιες μορφές ενέργειας δεν επαρκούν, ώστε να περιοριστούν τα αέρια του θερμοκηπίου - ούτε για να φτάσουμε το στόχο που θέτει το Πρωτόκολλο του Κιότο.
Σύμφωνα με τους οικολόγους, που είναι κατά της πυρηνικής ενέργειας, ο λόγος που το πυρηνικό λόμπι αναβιώνει και ζητά την κατασκευή πυρηνικών σταθμών και στην Ελλάδα είναι ότι τα πυρηνικά εργοστάσια του πλανήτη, στη συντριπτική τους πλειονότητα, διανύουν την τρίτη δεκαετία της ζωής τους και μέσα σε λίγα χρόνια θα πρέπει να διαλυθούν.
«Το θέμα είναι ότι η διάλυση των πυρηνικών αντιδραστήρων απαιτεί εξωφρενικά χρηματικά ποσά και αυτά δεν τα δίνουν οι εταιρείες ενέργειας. Τα πληρώνουν οι φορολογούμενοι πολίτες. Εξάλλου η υψηλή σεισμικότητα της Ελλάδας επιφέρει μεγάλους κινδύνους για την ασφάλεια ενός τέτοιου εργοστασίου», επισημαίνει ο κ. Ιμπραήμ, εκ μέρους της Greenpeace.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μοναδικός πυρηνικός αντιδραστήρας που λειτουργεί στη χώρα μας βρίσκεται στο ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος.
Κατασκευάστηκε το 1961, παράγει 5 MW ηλεκτρικού ρεύματος και λειτουργεί σύμφωνα με τις παγκόσμιες προδιαγραφές ασφάλειας.
«Στο σεισμό της Πάρνηθας το 1999 δεν υπήρξε απολύτως κανένα πρόβλημα με τον αντιδραστήρα μας. Σαφώς και η σεισμικότητα παίζει ρόλο στην ασφάλεια, όμως, από τη στιγμή που έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα αντισεισμικά μέτρα κατά την κατασκευή του αντιδραστήρα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Όσον αφορά τα απόβλητα του αντιδραστήρα μας, τα στέλνουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κατόπιν συμφωνίας. Ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα θα είχε πρόβλημα στη διαχείριση των αποβλήτων, καθώς θα πρέπει εκ των προτέρων να έχει εξασφαλίσει τι θα κάνει τα απόβλητά του», λέει ο κ. Εμμανουήλ Στακάκης από το Δημόκριτο.
«Είναι καθαρά θέμα λογικής: Ιδίως από τη στιγμή που διαθέτετε κοιτάσματα ουρανίου, θα μπορούσατε να τα αξιοποιήσετε με ένα πυρηνικό εργοστάσιο», λέει από την πλευρά του ο Μπρούνο Κόμπι.
Ο ίδιος θεωρεί ότι η τεχνολογία έχει προοδεύσει αρκετά ώστε - τηρουμένων των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας - να μην απειλείται το περιβάλλον από τα πυρηνικά απόβλητα.
«Στη Γαλλία, όπου το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από πυρηνικά εργοστάσια, έχουμε καταφέρει να αξιοποιούμε τα πυρηνικά απόβλητα σε ποσοστό 97%. Το υπόλοιπο 3% το αποθηκεύουμε σε ειδικά βαρέλια, που τα θάβουμε στο υπέδαφος, εξασφαλίζοντας έτσι ότι η ραδιενέργεια δεν πρόκειται να διαρρεύσει στο περιβάλλον. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνεται και στην Ελλάδα», λέει ο πρόεδρος της οργάνωσης «Οικολόγοι υπέρ των πυρηνικών», που αριθμεί 60.000 μέλη, ανάμεσα στα οποία διακρίνονται ο εμπνευστής του οικολογικού κινήματος Τζέιμς Λάβλοκ και ένας από τους ιδρυτές της Greenpeace, ο Πάτρικ Μουρ.
«Σε περίπτωση που εκμεταλλευόμασταν τα κοιτάσματα ουρανίου της Ελλάδας, αυτό θα σήμαινε μια τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή για τους τόπους όπου θα δημιουργούνταν τα ορυχεία. Με δεδομένο ότι τα πυρηνικά απόβλητα μένουν ενεργά για χιλιάδες χρόνια, ποιος μπορεί να εξασφαλίσει ότι δε θα έχουμε διαρροές ραδιενέργειας σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα;», αναρωτιέται ο κ. Ιμπραήμ από την Greenpeace.
Στον ορεινό όγκο της Ροδόπης υπάρχουν 1.525 τόνοι βεβαιωμένων κοιτασμάτων ουρανίου, ενώ τα δυνητικά κοιτάσματα σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα ξεπερνούν τους 10.000 τόνους, σύμφωνα με τις έρευνες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών.
Μόνο τα βεβαιωμένα επαρκούν για 20ετή αυτόνομη λειτουργία πυρηνικού εργοστασίου με δυνατότητα παραγωγής 1.000 MW ημερησίως.
«Οι 1.525 τόνοι ουρανίου δεν αρκούν όμως για 30 έτη λειτουργίας, τα οποία τίθενται ως προϋπόθεση για την κατασκευή μιας τέτοιας μονάδας», επισημαίνουν οι ειδικοί.
Σύμφωνα με έρευνες για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, η θερμοκρασία σε 100 χρόνια από σήμερα θα έχει αυξηθεί κατά 3-6 βαθμούς Κελσίου, οι βροχοπτώσεις θα έχουν μειωθεί σε ποσοστό 75%, εντείνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο το φαινόμενο της ερημοποίησης, ενώ έως το 2030 υπολογίζεται ότι οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα στην περιοχή θα έχουν περίπου διπλασιαστεί.
Με δεδομένα αυτά τα στοιχεία, ένα απλό και σχετικά ανέξοδο μέτρο που προτείνει η Greenpeace για την εξοικονόμηση ενέργειας, και άρα τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, είναι η βελτίωση της μόνωσης των κτιρίων - της «θερμικής συμπεριφοράς», όπως λένε.
Ωστόσο, σύμφωνα με συστάσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας στην ετήσια έκθεση World Energy Outlook, που δόθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2006 στη δημοσιότητα, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας και των επενδύσεων στην πυρηνική ενέργεια, αν επιθυμούν να λύσουν μέχρι το 2030 το ενεργειακό αδιέξοδο του πλανήτη.
«Η πυρηνική ενέργεια έχει σημαντικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια και τη μείωση των εκπομπών αερίων, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου», σημειώνεται στην 596 σελίδων έκθεση.
«Δε βλέπω πώς μπορούμε να αποφύγουμε την πυρηνική ενέργεια αν θέλουμε να έχουμε βιώσιμο μέλλον μακροπρόθεσμα», δηλώνει ο Κλοντ Μαντίλ, επικεφαλής της Υπηρεσίας, που συμβουλεύει για θέματα ενέργειας τις 26 βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας συνιστά στις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας και των επενδύσεων στην πυρηνική ενέργεια.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, συνιστά στις Η.Π.Α. σαφή πολιτική, που θα υποστηρίζει την πυρηνική ενέργεια, συνοδευόμενη από ελαχιστοποίηση των νομικών εμποδίων.
Επίσης στην Κίνα, να θέσει στόχο για παραγωγική ικανότητα 40 γιγαβάτ μέχρι το 2030, και στην Ινδία να θέσει στόχο για παραγωγική ικανότητα 25 γιγαβάτ μέχρι το 2030.
Όσον αφορά τα βιοκαύσιμα, η Δ.Υ.Ε. συνιστά στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής να καταναλώνουν ετησίως τουλάχιστον 7,5 δισεκατομμύρια γαλόνια αιθανόλης από το 2013 και μετά, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση προτείνει την ετήσια κατανάλωση βιοκαυσίμων σε ποσοστό τουλάχιστον 5,75% από το 2010.
Στην Κίνα προτείνει να αρχίσει ένα πρόγραμμα-πιλότο προώθησης της αιθανόλης σε εννέα επαρχίες και στην Ινδία, να δοθούν φορολογικά κίνητρα για προώθηση των βιοκαυσίμων και να καταβληθούν προσπάθειες ανάπτυξης αυτού του τομέα.
Για τις μεταφορές, η έκθεση προτείνει στις Η.Π.Α. την αναθεώρηση του νόμου για την εξοικονόμηση ενέργειας στα αυτοκίνητα και τα οχήματα ελεύθερου χρόνου, ώστε να λαμβάνεται υπόψη το μέγεθός τους.
Στην Ιαπωνία προτείνει τη θεσμοθέτηση ελάχιστων προτύπων για την «ενεργειακή αποτελεσματικότητα» των αυτοκινήτων και φορτηγών, τα οποία θα αντιστοιχούν στο καλύτερο, από αυτή την άποψη, όχημα κάθε κατηγορίας, και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να επεκτείνει το σύστημα ανταλλαγής των δικαιωμάτων εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής αεροπορίας.
Στην Κίνα οι ειδικοί της Δ.Υ.Ε. συνιστούν τη θεσμοθέτηση σε εθνικό επίπεδο περιορισμών στην κατανάλωση καυσίμων από τα αυτοκίνητα, βάσει του βάρους των οχημάτων.
Σχετικά με τις λοιπές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η έκθεση συνιστά στις Η.Π.Α. την υιοθέτηση - σε επίπεδο πολιτειών - κανονισμών, σύμφωνα με τους οποίους, μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η έκθεση προτείνει την εφαρμογή του Σχεδίου Βιομάζα, σε επίπεδο 150 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου μέχρι το 2010.
Για την Κίνα θέτει ως στόχο τη δημιουργία μικρών μονάδων παραγωγής αιολικής και υδραυλικής ενέργειας ή ενέργειας από βιομάζα.
Για την Ινδία προτείνει φορολογικά κίνητρα για προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας προτείνει στις Η.Π.Α. τη λήψη νέων φορολογικών μέτρων για την ενθάρρυνση της δημιουργίας εγκαταστάσεων, που θα λειτουργούν με γαιάνθρακα, καθώς και της εθνικής παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στον Κόλπο του Μεξικού.
Στην Ε.Ε. προτείνει την υιοθέτηση οδηγίας για την αποτελεσματικότητα στην εξοικονόμηση ενέργειας, σύμφωνα με την οποία οι χώρες- μέλη θα εξοικονομούν τουλάχιστον 1% επιπλέον ενέργεια κάθε χρόνο.
Ωστόσο στην Ελλάδα οι πρωτοβουλίες για εφαρμογές στο χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας διαρκώς τροφοδοτούνται με νέες ιδέες.
«Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, αλλά εάν όλα πάνε καλά, η Ελλάδα θα αποκτήσει το μεγαλύτερο ενεργειακό πύργο του κόσμου, ισχύος 200 μεγαβάτ », υποστηρίζει ο κ. Χρ. Στάθης, πρόεδρος του Ομίλου Λαμάρ, ο οποίος δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του για το μεγαλεπήβολο σχέδιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο, με κόστος επένδυσης 1 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο πύργος φαίνεται ότι θα μοιάζει με γιγάντια καμινάδα και γύρω του θα υπάρχουν ηλιακοί συλλέκτες, σε μία έκταση 40 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
«Η εύρεση κατάλληλου χώρου είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα, που αντιμετωπίζουμε. Θέλουμε να είναι επίπεδος, για να μην ανέβει και άλλο το κόστος από τις χωματουργικές εργασίες και να μην έχει κοντά του ή από κάτω αρχαιότητες», σημειώνουν στελέχη της εταιρείας.
Σε αυτήν την τεράστια έκταση που αναζητούν οι ξένοι επενδυτές, οι ηλιακοί συλλέκτες θα λειτουργούν σαν ένα τεράστιο θερμοκήπιο, που θα θερμαίνει τον αέρα και θα τον διοχετεύει στην πανύψηλη καμινάδα.
Τριάντα δύο τουρμπίνες θα σπρώχνουν τον αέρα και θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, ικανή να εξυπηρετήσει 200.000 σπίτια, όπως υποστηρίζουν οι σχεδιαστές του πύργου.
Σε επιστολή προς τον Όμιλο Λαμάρ η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης αναφέρει ότι η δημιουργία του ενεργειακού πύργου εμπίπτει στην κατηγορία της παραγωγής ρεύματος από ηλιακή ενέργεια και ότι ο πρόσφατος νόμος προβλέπει ότι η παραγόμενη ενέργεια τιμολογείται προς 230 ευρώ ανά μεγαβατώρα στο διασυνδεδεμένο σύστημα και προς 250 ευρώ στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
Επιπλέον, στην επιστολή του υπουργείου δίνεται το πράσινο φως για απαλλοτριώσεις, προκειμένου να βρεθούν τα δεκάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, που απαιτούνται για την εγκατάσταση.
Στην Ισπανία ο πύργος, ή αλλιώς η λεγόμενη ηλιακή καμινάδα, λειτουργεί ήδη πειραματικά στην περιοχή Μανζανάρες από το 1981 και στην Αυστραλία ολοκληρώνεται, καθώς ήδη γίνονται δοκιμές, στην περιοχή Μπουρόνγκα.
Η αρχική ιδέα ήταν σχετικά απλή: Ηλιοσυλλέκτες θερμαίνουν τον αέρα και τον εισάγουν στη βάση της καμινάδας. Καθώς ο αέρας ανεβαίνει, κινεί ένα στροβιλοκινητήρα και παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Στην Ισπανία, ο πύργος που κατασκευάστηκε έχει ύψος 195 μέτρα και παράγει ρεύμα ισχύος μόλις 50 Κιλοβάτ.
Στην Αυστραλία ο πύργος είχε σχεδιαστεί να φθάσει σε ύψος τα 1.000 μέτρα και να παράγει ρεύμα ισχύος 200 μεγαβάτ.Τα σχέδια όμως άλλαξαν στην πορεία.
Ο πύργος αναμένεται να αρχίσει να λειτουργεί το 2007 και σε πρώτη φάση θα παράγει 50 μεγαβάτ ημερησίως και θα έχει ύψος 1.600 πόδια, περίπου 530 μέτρα δηλαδή.
Το κόστος του αναμένεται να φθάσει τα 300 εκατομμύρια δολάρια, από τα οποία 75 εκατομμύρια πρόκειται να εισπραχθούν από την αυστραλιανή κυβέρνηση κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του.
Για περισσότερο από 100 χρόνια, όπως υποστηρίζουν οι κατασκευαστές του, θα μπορεί να προσφέρει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, σε περισσότερα από 50.000 σπίτια.
Ο πύργος πρόκειται να αποθηκεύει θερμότητα την ημέρα, ώστε να συνεχίζει να παράγει ενέργεια κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ωστόσο, το θέμα της εναλλακτικής ενέργειας προκαλεί το ενδιαφέρον των ειδικών στη διερεύνηση των αριθμητικών δεδομένων των επιμέρους κρατών, ώστε να φανεί πού βρίσκεται ενεργειακά κάθε κράτος στο παγκόσμιο σκηνικό.
Όπως προκύπτει από μελέτη της Ernst&Young, που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2006, σοβαρή υστέρηση στην αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και στη δημιουργία των απαραίτητων σχετικών υποδομών παρατηρείται στη χώρα μας, που βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο, σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Η Ελλάδα κατέχει μόλις τη 13η θέση στη λίστα με 20 χώρες, που καταβάλλουν προσπάθεια να αξιοποιήσουν το φυσικό πλούτο τους, για την παραγωγή «καθαρής» ενέργειας.
Στην πρώτη θέση του Γενικού Δείκτη Ανανεώσιμης Ενέργειας της Ernst&Young, που αξιολογεί όλες τις τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας σε μια χώρα - όπως είναι η αιολική και ηλιακή ενέργεια, καθώς και η βιομάζα και άλλες πηγές - βρίσκεται η Ισπανία.
Ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Ινδία, η Βρετανία και η Γερμανία, ενώ στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται το Βέλγιο, η Φινλανδία και η Αυστρία.
Στο Δείκτη Αιολικής Ενέργειας η Ελλάδα κατατάσσεται επίσης στη 13η θέση μετά την Ισπανία, τις Η.Π.Α. και την Ινδία, ενώ στο Δείκτη Ηλιακής Ενέργειας η χώρα μας βρίσκεται στην 9η θέση μετά την Ισπανία, τη Γερμανία και τις Η.Π.Α.
Πολύ χαμηλότερα βρίσκεται η Ελλάδα στην κατάταξη των χωρών που αξιοποιούν τη βιομάζα και άλλες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας.
Η χώρα μας καταλαμβάνει μόλις τη 17η θέση, σημειώνοντας οριακή άνοδο κατά δύο θέσεις, σε σύγκριση με την άνοιξη του 2006. Εδώ, στην κορυφή της κατάταξης βρίσκονται οι Η.Π.Α. και η Γερμανία.
Εκτός από την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Ελλάδα υστερεί και στις απαραίτητες υποδομές.
Η χώρα μας καταλαμβάνει τη 12η θέση στο Δείκτη Υποδομών Ανανεώσιμης Ενέργειας που - σύμφωνα με την Ernst&Young - αξιολογεί το συνολικό ρυθμιστικό πλαίσιο κάθε κράτους.
Στην πρώτη θέση σε υποδομές για την αξιοποίηση της ανανεώσιμης ενέργειας αναδεικνύεται η Βρετανία και ακολουθούν η Ισπανία και οι Η.Π.Α.
Σε αυτό το πνεύμα προβληματισμού για το τι οφείλουν να πράττουν τα κράτη, οι κυβερνήσεις, αλλά και οι πολίτες, ώστε οι ερχόμενες γενιές να μπορούν να ζουν σε ένα βιώσιμο ενεργειακά τόπο, η Greenpeace δίνει κάποιες κατευθυντήριες ιδέες για καθημερινή ενεργειακή εξοικονόμηση.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται στη μελέτη της με το κλείσιμο των ηλεκτρικών συσκευών από τον κεντρικό διακόπτη εξοικονομούνται τεράστιες ποσότητες ενέργειας και μειώνονται σημαντικά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Με απλές κινήσεις μπορεί να σωθεί και το περιβάλλον και να γίνει οικονομία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Greenpeace, πάνω από 42 εκατομμύρια ευρώ και 600.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα θα εξοικονομούσε η Ελλάδα κάθε χρόνο, μόνο με την εγκατάσταση λαμπτήρων οικονομίας σε κάθε νοικοκυριό.
Με απλές «ενεργειακές» παρεμβάσεις, θα παρέμεναν πάνω από 420 ευρώ ετησίως στο ταμείο κάθε σπιτιού.
Μάλιστα αν κάθε οικεία εγκαθιστούσε φωτοβολταϊκό σύστημα του ενός κιλοβάτ, από την «ενοικίαση» του ρεύματος στη Δ.Ε.Η. θα είχε κέρδος της τάξεως των 600 ευρώ ετησίως.
Μέχρι και 10% της ηλεκτρικής ενέργειας σε κάθε νοικοκυριό καταναλώνεται από συσκευές, όπως η τηλεόραση, το DVD, ο αποκωδικοποιητής, οι οποίες μένουν σε κατάσταση αναμονής, μια και ο χρήστης συνηθίζει να μην τις κλείνει από τον κεντρικό διακόπτη όταν δεν τις χρησιμοποιεί.
Είναι χαρακτηριστικό, όπως έδειξε η σχετική μελέτη της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace, ότι μόνο με την τηλεόραση καταναλώνονται 64 κιλοβατώρες το χρόνο και εκπέμπονται άλλα τόσα κιλά διοξειδίου του άνθρακα, όσο βρίσκεται στην αναμονή.
Ένα βίντεο σε κατάσταση αναμονής καταναλώνει 19 φορές περισσότερη ενέργεια από όση όταν παίζει ή γράφει κασέτες.
Έχει υπολογιστεί ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την αναμονή των συσκευών καταναλώνεται όση ηλεκτρική ενέργεια απαιτείται στην Ελλάδα για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες της χώρας.
«Στην Ελλάδα μόνο από τον οικιακό τομέα "χάνουμε" 600.000 κιλοβατώρες κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει 42 εκατομμύρια ευρώ σε φουσκωμένους λογαριασμούς και έκλυση 600.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα σε ετήσια βάση», εξηγεί ο κ. Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος της εκστρατείας για τις κλιματικές αλλαγές και την ενέργεια στην Greenpeace.
Είναι φανερό ότι με το κλείσιμο των ηλεκτρικών συσκευών από τον κεντρικό διακόπτη εξοικονομούνται τεράστιες ποσότητες ενέργειας και μειώνονται σημαντικά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Ακόμα, τουλάχιστον 56 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον κοστίζει στους Έλληνες ο φωτισμός με συμβατικές λάμπες, σε σύγκριση με τη χρήση λαμπτήρων οικονομίας.
Με κάθε λαμπτήρα οικονομίας το όφελος φτάνει τα 12 ευρώ το χρόνο.
Αν υπολογίσει κάποιος ότι ένα μέσο τριάρι χρειάζεται περίπου 20 λάμπες, τότε η αντικατάστασή τους με λαμπτήρες οικονομίας θα επέφερε κέρδος που θα έφτανε τα 240 ευρώ ετησίως.
Σε ένα μέσο νοικοκυριό, μόνο το ψυγείο ευθύνεται για το 14% της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος.
Αν οι καταναλωτές προτιμήσουν ψυγείο ενεργειακής κλάσης Α αντί για C, που είναι η πιο ενεργοβόρος, εξοικονομούν 500 κιλοβατώρες το χρόνο και κερδίζουν 50 ευρώ από το ποσό του λογαριασμού ετησίως.
Ωστόσο, η πιο ενεργοβόρος διαδικασία σε ένα νοικοκυριό παραμένει η θέρμανση, που απαιτεί 50% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας.
Με την εγκατάσταση ειδικών μονωτικών κουφωμάτων, κάθε σπίτι θα μπορούσε να εξοικονομεί 20% από τις ετήσιες δαπάνες για πετρέλαιο θέρμανσης.
Παρόλα αυτά σχεδόν οκτώ στα δέκα κτίρια στη χώρα μας δε διαθέτουν θερμομόνωση, ενώ διπλά τζάμια διαθέτει μόλις 8% των κτιρίων.
Άλλωστε, και με τη ρύθμιση του θερμοστάτη στους 18 - 19 βαθμούς, θερμοκρασία αρκετή για να νιώθει κάποιος άνετα στο χώρο, ο λογαριασμός του πετρελαίου μειώνεται κατά ένα δέκατο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Greenpeace κάθε φορά που μπαίνει κάποιος κάτω από το ντους, εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα τρία κιλά διοξειδίου του άνθρακα, επειδή για να ζεσταθεί το νερό καταναλώθηκε ηλεκτρικό ρεύμα.
Αντίθετα, οι εκπομπές μηδενίζονται με την εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα, ο οποίος δεν κοστίζει πάνω από 1.000 ευρώ, αλλά μπορεί να περικόψει τον λογαριασμό της Δ..ΕΗ. μέχρι και κατά 40%.
ΠΗΓΕΣ
Greenpeace
The New York Times
Τα Νέα
Ινστιτούτο Πυρηνικής Τεχνολογίας-Ακτινοπροστασίας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
World Energy Outlook
Ernst & Young
2006
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου